pH خون گاو ۷.۳۱ تا ۷.۳۵ است. شرایط خیلی اسیدی یا خیلی بازی ٬ شکل پروتئین ها ی سلولی ٬ به ویژه آن دسته که در سطح سلول قرار دارند را تغییر می دهند . این شرایط بازی یا اسیدی ٬ غشای سلول را تخریب کرده و جریانی از یون ها و مایعات خارج سلولی به درون سلول اتفاق می افتند و در نهایت از بین می روند.
تغییرات pH با شدت کمتر می تواند فعالیت آنزیم های سلولی و ساختار گیرنده ها هورمونی را تحت تاثیر قرار داده که به نوبه خود تولید حیوان و یا مقاومت به بیماری را تحت تاثیر فرار می دهند.
تب شیر:
گاوی که فقط ۱۰ لیتر آغوز (۲.۳ گرم کلسیم در هر کیلوگرم) تولید می کند در هر بار دوشش ۲۳ گرم کلسیم از دست خواهد داد این مقدار حدودا ۹ برابر بیش از کلسیمی است که در مخازن پلاسمایی گاو وجود دارد کلسیمی که از مخزن پلاسمایی خارج می شود بایستی از طریق افزایش جذب روده ای کلسیم و برداشت آن از استخوان ها جایگزین می گردد . طی دوره خشک که احتیاجات کلسیم حداقل است ساز و کارها یاد شده برای جایگزینی کلسیم پلاسما نسبتا غیر فعال است .
در هنگام زایمان گاو بایستی هر روز ۳۰ گرم کلسیم یا بیشتر را به درون مخزن کلسیمی خون وارد کند بنابراین تقریبا همه گاو ها در چند روز اول پس از زایش درجاتی از هیپوکلسیمی را تجربه می کنند و در همان حال روده و استخوان به نیازها کلسیمی برای شیردهی سازگار می شوند. در این گاوها جریان کلسیمی به سمت پستان باعث کاهش غلظت پلاسمایی و خارج سلولی شده که به آن تب شیر می گویند.
تنظیم درون ریز کلسیم پلاسما:
هورمون پاراتیروئید (PTH) و ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول در پاسخ به هیپوکلسیمی تولید شده و در جهت افزایش ورود کلسیم به مخزن خارج سلولی آن فعالیت می کنند . کاهش کلسیم پلاسما باعث ترشح PTH از غده پاراتیروئید می شود PTH ظرف چند دقیقه با جذب کلسیم کلیوی را از تصفیه گلومرولی افزایش می یابد . اگر جریان کلسیم از مخزن خارج سلولی زیاد باشد ترشح مداوم PTH می تواند برداشت کلسیم ذخیره شده را در استخوان تقویت کند.
کلسیم در استخوان ها به دو حالت وجود دارند:
۱. مقدار کمی کلسیم به صورت محلول در مایعاتی که سلول ها استخوانی را فرا گرفته اند ودر بین کانالی کولی استخوان وجود دارند . با تحریک PTH این کلسیم موجود در مایعات استخوانی می تواند توسط سلول ها خطی استخوانی سریعا به مخزن خارج سلولی انتقال یابد.
۲. به طور محکم به ماتریکس آلی کلاژنی استخوان به صورت ذخایر فسفات هیدروژن کلسیم متصل است ، ترشح PTH باعث ترشح ذراتی توسط استئوبلاست ها می شود و در نهایت فعال سازی استئو کلاست های جدید. PTH متابولیسم ویتامین D کلیه ها را در جهت تولید ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول تقویت می کند . هورمون ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول به صورت سینرژیسم (همکوشی) با PTH فعالیت استئوکلاستیک استخوان را تقویت کرده و رها سازی کلسیم از استخوان را افزایش می دهد و بازجذب کلسیم را از لوله ها کلیوی تا حد کمی بالا می برد.
کنترل تب شیر از طریق جیره:
وقتی یک گاو قبل از زایمان جیره ای با کلسیم بالا مصرف می کند برداشت کلسیم از ذخایر استخوانی را محدود کرده و از کار می اندازد در نتیجه در هنگام زایمان گاو قادر نیست تا از ذخایر کلسیم و ساز و کارهای جذب روده ای کلسیم استفاده کند و در حالت هیپوکلسیمی شدید باقی می ماند.
جیره های کم کلسیم (کمتر از ۲۰ گرم در روز ) که در چند هفته آخر آبستنی تغذیه می شوند و به دنبال آن جیره های شیردهی پر کلسیم پس از زایش شدیدا وقوع تب شیر را کاهش می دهند.
جیره های پیش از زایمان با فسفر بالا (بیش از ۸۰ گرم در روز ) نیز وقوع تب شیر را افزایش می دهند .
جیره های حاوی کاتیون زیاد وقوع تب شیر را القا می کند. در صورتی که جیره های حاوی آنیون زیاد می تواند از تب شیر پیشگیری کند .
گاوهایی که از جیره های حاوی پتاسیم و سدیم زیاد در هنگام زایمان تغذیه شدند غلظت ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول کمتری در پلاسمای خون نسبت به گاوهایی که از جیره های حاوی کلراید و سولفات در زمان زایش استفاده می کردند داشتند . با افزودن آنیون ها به جیره وقوع تب شیر از ۴ تا ۲۶ درصد کاهش یافت. افزودن آنیون ها به جیره توانایی پاسخ به PTH را به حیوان بازگردانده و از گسترش هیپوکلسیمی شدید جلوگیری می کند.
پاسخ به دیدگاه