تقریبا در تمام نقاطی از دنیا که صنعت طیور در آنجا وجود دارد حضور مایکوتوکسین ها گزارش شده است. اثرات مخرب مایکوتوکسین ها وابسته به ماهیت سم، غلظت آن، مدت زمان در معرض بودن، سن و حالت تغذیه ای و عوامل استرس زا در گله می باشد. یکی از اثراتی که به واسطه مایکوتوکسین ها رخ می دهد، متابولیسم ضعیف ویتامین هاست. مایکوتوکسین ها خانواده متنوعی از مواد شیمیایی هستند که به وسیله قارچ ها تولید می شوند و برای طیور سمی می باشند. عموما مایکوتوکسین ها به سبب اثرات خاص پاتولوژیکی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی اندام های اصلی داخلی می گذارند، شناسایی می شوند. به سبب اثرات خاص پاتولوژیکی شان بر روی اندام های اصلی احشائی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با علائم بسیار معمول و زخم هایی در آن منطق شناسایی می شوند. سم ها بر روی همه اندام ها اثر می گذارند و شایعترین علائم تحت شرایط تجربی علائم همواره مربوط به تغییر عملکرد آن اندام ها می باشد. این علائم در مرغ ها عموما در اثر تاثیر مایکوتوکسین ها بر اندام هایی نظیر کبد، کلیه ها، مجرای تولیدمثلی، بورس، فابریسیوس، اسکلت، سیستم عروقی و مجرای معدی_روده ای مشاهده می شود. اثرات نامطلوبی که به مایکوتوکسین نسبت داده می شوند عبارت از؛ زخم های غشای مخاطی، در پایین کف پا، تحلیل بورس، نفوذ چربی در کبد و کلیه ها، تکثیر مجرای صفراوی و غیره می باشد.
شاخص های تشخیصی بالینی عبارتند از:
سرکوب اشتها، زخم هایی در دهان، سنگدان و روده ها، پوسته نازک تخم مرغ، کاهش باروری و توانایی خروج از تخم، پرهای ضعیف، میزان رشد پایین و کاهش اخذ غذا و میزان رشد پایین، سرکوب ایمنی، کبودی اسهال و نرمی استخوان.
کمبودهای ویتامینی
علائم پاتولوژیک و بالینی مایکوتوسیکوزیس شبیه علائمی می باشد که در جوجه ها در کمبود ویتامین ها دیده می شود. علائم کمبود ویتامین نتیجه مستقیم نقصان یا فقدان شرکت ویتامین به خصوص در مسیرهای بیوشیمیایی و متابولیکی مورد نیاز مواد غذایی و حفظ یکپارچگی بافتی است. مکانیسمی که به واسطه آن مایکوتوکسین ها سبب آسیب بافتی و اندامی می شوند حاصل یک فرآیند پیچیده بیوشیمیایی واکنش با آنزیم ها و کوفاکتورهای دیگر است. جذب و تغییر زیستی ویتامین ها ممکن است به طور نامطلوب تحت تاثیر مایکوتوکسین ها و یا متابولیت های حاصل از آنها به واسطه آسیب غشای سلولی در اندام هایی نظیر مجرای روده ای – معده ای، کبد و کلیه ها قرار گیرد. این مباحث موجب گردید که این سوال مطرح گردد که آیا مایکوتوکسین ها سبب القای علائمی مشابه علائم کمبود ویتامین ها می شوند. موارد ذیل در توجیه این فرضیه حائز اهمیت است:
- نیاز بیشــتر به برخی از ویتامینهای خاص جهت متابولیزه کردن سموم میباشد
- نیاز به ویتامینها جهت حذف متابولیت های سمی خاص از بافتها
- تخریب ویتامین ها به واسطه رشد کپک در محتویات جیره غذایی
- اخذ کمتر ویتامین ها به سبب سرکوب اشتها و کاهش دریافت غذا.
- فعل و انفعال های تغذیه ای یا برخی فاکتورهای ناشناخته ســاخت پروتئین ها نظیر ســاخت آنتی بادی که سرکوب ایمنی را موجب می گردید.
نیازهای ویتامینی جوجه ها در طول مایکوتوســیکوزیس هنوز به طور دقیق ارزیابی نشــده اســت. به هر حــال مطالعاتی وجود دارد که نشــان می دهند آفلاتوکســین تاثیــر منفی بــر روی ســطوح پلاســمایی ویتامین های اصلی گروه B دارند (جدول ۲). نکته جالب توجه در این مورد این اســت که شــش ویتامین از گروه B مقادیرشــان به طور نامطلوب به وسیله آفلاتوکسین تحت تاثیر قرار می گیرد. این ویتامین ها در متابولیســم و بسیاری از عملکردهای مرتبط نظیر پاســخ ایمنی و ساخت بســیاری از مولکول های پروتئینی مهم می باشــند. به علاوه گزارش هایی وجود دارد که نشــان می دهند که گوارش ۵ میکروگرم آفلاتوکســین در هر گرم غذا به وســیله جوجه های گوشــتی در طی یک دوره ســه هفته ای ســبب می شود سطح بســیاری از ویتامین های گروه B در پالســما، کبد و صفرا کاهش یابنــد. مقادیر تیامین، ریبوفلاوین، پیرودوکســین، پانتوتنیک اســید و کولین حدود ۶۰ \]در صفــرا کاهش پیدا می کنند، پیرودوکســین، پانتوتنیک اســید و کولین بیش از ۴۹ ٪در پلاسما کاهــش پیدا می کنند. ویتامین، پیرودوکســین، پانتوتنیک اســید، کولین، فولات و نیاســین بیــش از ۱۹ ٪در کبد کاهش می یابند. این نتایج پیشــنهاد می کند آفلاتوکسین به طور معنی داری بر وضعیت ویتامین ها در جوجه ها اثر می گذارد و بنابراین در القای کمبــود ویتامین ها در گله های تحت تاثیر قرار گرفته، دخیل است.
پاسخ به دیدگاه